AJANS ÜNİVERSİTE
“Ulusal ve Uluslararası Boyutlarıyla Doktora Eğitimi” çalıştayı kapsamında İÜ Kongre ve Kültür Merkezi’nde düzenlenen oturumlarla doktora eğitimi ve programları ele alındı
“Ulusal ve Uluslararası Bağlamda Doktora Eğitimi” oturumuna Prof. Dr. Mustafa Özen başkanlık yaptı. Prof. Dr. Mehmet Ali Gürkaynak, Prof. Dr. Deniz Değer Ulutaş, Doç. Dr. Esra İşmen Gazioğlu ve İstanbul Aydın Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haydar Özpınar katıldı.
Oturumda sunum yapan Doç. Dr. Gazioğlu Türkiye’de doktora eğitiminin ABD’de verilen eğitim modeline benzer olduğuna değinerek bilgi üretiminin metalaştırılmaması gerektiğini vurguladı. Türkiye’de Doktora Eğitim Süreci, ABD’de Doktora Eğitim Süreci, Avrupa Birliği’nde Doktora Eğitim Süreci ve Uzakdoğu’da Doktora Eğitim Süreci olmak üzere dört ana başlığın incelendiği konferansta katılımcıların ve izleyici akademisyenlerin değerlendirmesiyle başlıklarda geçen yerlerle ilgili doktora eğitiminin güçlü yönleri, zayıf yönleri, fırsatlar ve tehditler incelendi.
Başkanlığını Prof. Dr. Mahmut Ak’ın yaptığı “Doktoraya Öğrenci Kabulü ve Sayısal Nitelikler” oturumuna konuşmacı olarak Prof. Dr. Mustafa Özkan, Doç. Dr. Enfal Doğan, Prof. Dr. Mahmut Ak, Prof. Dr. Süleyman Özdemir, Prof. Dr. Gülay Kırbaşlar katıldı. Açılış konuşmasını yapan Prof. Dr. Ak, bu çalıştayın amacının üniversiteye doktora öğrencilerinin alımında gerekli olan kriterlerin belirlenmesi olduğunu açıkladı. Yurtdışından gelen yabancı öğrencilerin dil konusunda eğitilmeleri gerektiğini vurgulayan katılımcılar, dil yeterliliği için TOMER(Türkçe Öğretim Araştırma ve Uygulama Merkezi)’e başvurmaları gerektiğini belirtti.
ALES’in düşüme biçimini geliştiren bir sınav olduğunu belirten Hacettepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Engin Fadıllıoğlu “ALES konusunda genel bir kanaat çıkması mümkün değil. Çünkü her enstitünün hitap ettiği ve ihtiyaç duyduğu öğrenci kitlesi farklı” dedi. Lisan ve yüksek lisans mezunlarının aynı sınavdan sorumlu olması tartışıldı.
Prof. Dr. Çiğdem Kayacan başkanlığında gerçekleşen “Ulusal ve Uluslararası Açıdan Yeterlilik Çerçeveleri ve Ortak Doktora Programları” oturumu da Ulusal yeterlilik çerçevesi, yeterlilikleri, BLOGNA süreci, EUA raporları, doktora programları gibi konular konuşuldu. Oturuma Prof. Dr. Nazlı Arda, Prof. Dr. Serhat Pabuçcuoğlu, Doç. Dr. Sevinç Hatipoğlu, Prof. Dr. Uğur Özbek katıldı.
Prof. Dr. Nazlı Arda, ERASMUS programlarında ülkemizin yer almadığını bunun üzücü bir tablo olduğunu söyledi. Avrupa’daki gelişmeler ve uzun onay süreçlerine değinen Prof. Dr. Serhat Papuçcuoğlu devlet üniversiteleri yurt dışındaki ortak programlarında zorlukların yaşandığını belirtti. Prof. Dr. Pabuçcuoğlu, “Ülkemizde yabancı doktora öğrencilere esneklik sağlanmalı, Türkçe eğitimde Türkçe tez yazılma zorunluluğunun ortadan kaldırılması gerekiyor” dedi. Prof. Dr. Uğur Özbek konuşmasında Yüksek Öğretim kurumları lisans eğitimini gerçekleştirmek üzere gerekli planlamaları yaparak önlemleri aldığını bunu yurtdışında öğretim kurumları ile sözleşme veya protokol imzalayabileceğini söyledi.
“Türkiye’de Doktora Çalışmalarının Kurumsal Yapısı ve İşleyişi” oturumuna Prof. Dr. Tamer Demiralp, Prof. Dr. Murat Hökelek, Prof. Dr. Cemil Kaya, Prof. Dr. Veysel Bozkurt katıldı. Oturumda salonda bulunan öğretim üyelerinin önceden cevaplandırdığı anketin sonuçları Prof. Dr. Tamer Demiralp tarafından sunuldu ve tartışmaya açıldı.
Türkiye’de doktora düzeyindeki öğrencilere usta-çırak ilişkisiyle eğitimin verilip verilemeyeceğinin konuşulduğu oturumda, ülkenin çeşitli şehirlerinden gelen öğretim üyeleri görüş bildirdi. Doktora eğitiminde Avrupa ile Türkiye’nin de kıyaslamasını yapan akademisyenler, nitelikli bir doktora eğitimi için gerekli olanları tartıştı. Toplantıda, doktora yapan öğrencilere burs verilerek yeni fikirler ve projelere üretmeleri için teşvik sağlanması fikri ön plana çıktı.
Türkiye Akademi Bilimleri Başkanı Prof. Dr. Ahmet Cevat Acar’ın başkanlığını yaptığı “Doktora Eğitiminde Sonlandırma ve Etik” konulu oturuma Prof. Dr. M. Türker Özkan Prof. Dr. Arzu Kihtir ve Yrd. Doç. Dr. Zerrin Ayvaz katıldı.
Prof. Dr. Acar üniversitelerdeki yasal değişiklikler ve doktora eğitimi hakkında bilgi verirken, “Burada dikkat etmemiz gereken en önemli husus doktoraya olan ilginin nasıl artırılacağı konusudur. Bu durumda doktora derslerinde danışmanlık hizmetlerine verilen önemin artırılması ile bu konuda daha iyi noktalara ulaşabiliriz” dedi. Prof. Dr. Acar’ın konuşmasından sonra söz alan Prof. Dr. M. Türker Özkan, doktora çalışmalarının süresi ile ilgili sistematik sayısal veriler hakkında bilgi verdi. Katılımcılarla soru- cevap şeklinde devam eden konferansta, doktora eğitiminin süresi, bu sürenin uzun olması sonucu ortaya çıkan sorunlar ve bu konuda yapılabilecek değişiklikler hakkında öneriler sunuldu. Prof. Dr. Kihtir ve Yrd. Doç. Dr. Ayvaz’ın da konuşmalarıyla devam eden konferans, sınav sistemi ve değerlendirme, kalite güvencesi, denklik kriterleri, akademik kariyere geçiş ve intihal konusu üzerine yapılan konuşmalar ile sona erdi.