AJANS ÜNİVERSİTE- Ozan ÖZEN – ELİF ÜNLÜ
Sağlıklı ve doğru bir şekilde yapılmadığında spor, çeşitli hastalıklara neden olabiliyor, hatta ölümle bile sonuçlanabiliyor. Günümüzde, sağlıklı spor konusu, hem amatör sporcular hem profesyonel sporcular için aynı ölçüde önemli bir mesele.
Sağlıklı sporun ne olduğu ve nasıl yapılması gerektiği hakkında İletim’e konuşan İÜ İstanbul Tıp Fakültesi Spor Hekimliği Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Bülent Bayraktar, halk arasında kullanılan spor tanımı ile akademik anlamdaki spor tanımının farklı olduğunu belirtti.
Sağlık İçin Testler Önemli
Sağlıklı spor ve egzersizler için uyulması gerekentavsiyelerinin olduğunu belirten Prof. Dr. Bayraktar,sözlerine şöyle devam etti: “Sporun sağlıklı yapılabilmesi için spora başlamadan önce birtakım sağlık testlerinden ve tetkiklerinden geçmenin faydalı olduğunu söyleyebiliriz. Özellikle sağlığı tehdit edebilecek bir altyapının olup olmadığının tespiti açısından sağlık kontrolleri çok önemlidir.”
Sporcuların sağlık için girdikleri testlerin önemine de değinen Prof. Dr. Bayraktar, bu bağlamda şunları da sözlerine ekledi: “Bütün spor branşlarında, sporcular her sene lisanslarına vize alabilmek için özel bir sağlık muayene sisteminden geçerler, değerlendirirler ve o sene doğrusu bir yıl boyunca sağlıklı olarak spor yapabilecekleri hekimler tarafından onaylandıktan sonra yarışmalara katılabilirler. Sağlık kontrollerinin neden özellikle spora başlamadan önce yapılması gerektiğinin insanlar tarafından anlamlandırılmasına, bu durumun katkı sağlayacağını düşünüyorum.”
“Düzenli Egzersizi Tüm Yaşlarda Önermekteyiz”
Egzersizin sağlıklı yaşam ve yaşam kalitesi için önemli olduğunun altını çizen Prof. Dr. Bayraktar, sözlerini şöyle sürdürdü: “Egzersiz yapmak, hem sağlıklı bireylere hem de birtakım sağlık problemleri olan kişilere önerdiğimiz uygulamadır. Egzersizler daha çok, yapılan tetkik ve kontrollerde eksikleri bulunan bölgelere yönelik olarak ya da bir kronik rahatsızlığın etkisinin azaltılması, ilaç etkinliğinin arttırılması veya tedaviye ek katkı sağlanması için planlanmıştır.”
Egzersizin, mikroorganizmaların yarattıkları hastalıklar dışında oluşmuş tüm kronik temelli hastalıklara eş zamanlı olarak olumlu etki yapan tek tedavi unsuru olduğunun altını çizen Prof. Dr. Bayraktar, özellikle şu noktalara değindi: “Hipokrat’ın biz hekimlere gösterdiği yol ve yöntem şudur:Hastalıklardan kurtulmanın en önemli yolu, hastalıklardan korunmanın yöntemini bulmaktır. Bu anlamda doğru planlanıp uygulanan bir egzersiz, iyi bir koruyucu hekimlik uygulamasıolarak değerlendirilmektedir. Yaşam kalitesini yükseltmek, sağlıklı yaşam altyapısını oluşturmak açısından düzenli egzersizi tüm yaş gruplarındaki bireylere önermekteyiz.”
“Aktif Bir Hayat Yaşıyoruz”
Spora başlama yaşı açısından bakıldığında, doğum sonrasında başlayan ve ölüme kadar devam eden süreçte fiziksel, aktif bir hayat yaşadığımızı vurgulayan Prof. Dr. Bayraktar şunları kaydetti: “Doğumdan itibaren çocukluk çağında ne kadar aktif olunduğunu, yapılan her hareketin bir egzersiz temelindedeğerlendirilebileceğini ve gelişime ciddi şekilde katkı sağladığını hepiniz bilmektesiniz.Vücudumuz bizden fiziksel aktivasyon beklemektedir.Bu aktivasyonu sağlamadığımız zaman da birtakım sıkıntıların, problemlerin, sağlık sorunlarının oluşmasına temel olabilecek bir vücut sistemine sahip olduğumuzu biliyoruz.”
“Egzersiz Kültürü Olmadan Isınma Hareketleri Yapılması Zararlıdır”
Hayatın getirdiği yüklerin ve azalmış fizik aktivasyonunun birçok sağlık problemine de davetiye çıkarttığının altını çizen Prof. Dr. Bayraktar şunları söyledi:“Ülkeler, sağlıklı nesiller yetiştirebilmek, kaliteli bir yaşam süresi sağlayabilmek ve hatta sağlık harcamalarını azaltabilmek amacı ile toplumu düzenli egzersiz yapmaya yönlendirmeye gayret etmektedirler. Egzersizlerin yaygın şekilde yapılabilmesi için yerel yönetimler, yürüyüş ve koşu yapılabilecek parkurların bulunduğu alanlara açık hava egzersiz aletleri yerleştirmektedirler.”
Masum ve güzel bir amaçla oluşturulmuş bu alet parklarının yarar mı yoksa zarar mı getirdiğinin tartışıldığına vurgu yapan Prof. Dr. Bayraktar,konuşmasını şöyle sürdürdü: “Bu aletler, halkın ücretsiz egzersiz yapabilmesine imkân sağlamaları ve günün her saatindekullanılabilir olmaları bakımından değerlidir. Ancak egzersiz kültürü ve bilinci tam olgunlaşmamış bir kişinin bu tür aletleri, nasıl kullanacağını bilmeden ve bir kılavuzu olmadan bilinçsizce ve ısınmadan kullanması, yarardan çok zarar getirebilmektedir.”
“Egzersiz Öncesinde Mutlaka İyi Isınma Hareketleri Yapılmalı”
Egzersiz aletlerinin, güneşli ve güzel bir havanın keyfini sürerken “Şu aleti bir deneyeyim.” mantığıyla kullanılacak aletler olmadığına dikkat çeken Prof. Dr. Bayraktar, “Özellikle farkında olunmayan ve temelde var olan kalp-dolaşım rahatsızlıkları veya kas-iskelet sistemi problemleri, bu tür aletlerin bilinçsizce kullanımı ile daha da büyüyebilmekte, daha büyük sorunlara sebep olabilmektedir. Bu alet parklarındaki cihazların standart olması, boya, kiloya, vücut yapısına göre şekillendirilememesi, eklem hareketlerinin açısal sınırlandırılamaması, yükün değiştirilememesi, alete egzersize uygun pozisyon verdirilememesi gibi temel sorunlar, yaralanmaların oluşmasının başlıca sebepleri olarak karşımıza çıkmaktadır.” diye konuştu.
Parklardaki spor aletlerini sağlıklı bir şekilde ve sağlık amacıyla kullanmak için egzersiz öncesinde mutlaka iyi ısınma hareketleri yapılması gerektiğinin altını çizen Prof. Dr. Bayraktar,“Cihazların bir uzman önerisine uygun şekilde kullanılması ve kullanım sırasındaki set ve tekrar sayılarının ve soğuma periyodunun da uzmanın önerisi doğrultusunda ve kişiye özel şekillendirilmesi, yaralanmaların önlenmesine önemli katkı sağlayacaktır.” dedi.