AJANS ÜNİVERSİTE-Merve KOYUNCU
Fotoğraf – Hamza AKTAY – Osman DEMİRKIRAN
Normal olarak insanlar, anne karnından sesleri duyarak, algılayarak dünyaya geliyor ve duyabiliyorlar. Ancak bu durum, işitme engelli çocuklar için geçerli değil. Çünkü bu çocukların büyük kısmı doğuştan, bir kısmı da geçirdikleri ateşli hastalıklar sonucu duyamıyorlar. Onlar için önemli olan, duyamadıklarının olabildiğince erken fark edilmesi
İÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi (SABİF) Odyoloji Bölümü tarafından geçtiğimiz yıl hayata geçirilen “Sessizliğime Ses Ver Projesi”, işitme kaybı olan çocukların dil ve konuşma gelişimlerinin sağlanmasını amaçlıyor. İstanbul Kalkınma Ajansı’nın desteği ile başlatılan proje kapsamında, İÜ Cerrahpaşa Yerleşkesi’nde, İşitme ve Konuşma Rehabilitasyon Merkezi kuruldu. Erken tanılar sayesinde fark edilen işitme kayıpları, ilaç tedavilerinden ameliyatlara, düzenli alıştırma eğitimlerinden psikolojik yardımlara kadar birçok yöntemle önlenmeye çalışılıyor. Merkezde verilen eğitimler aracılığıyla yüzlerce çocuk doğuştan olmayan duyma yetilerini tekrar kazanmaya, hayata kulak verip günlük yaşama ayak uydurmaya başladı.
İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Odyoloji Bölüm Başkanı Doç. Dr. Sayın Ahmet Ataç, projenin amaçlarını şöyle özetledi: “Bu projede birincil hedefimiz, işitme kaybı olan çocukların dil ve konuşma gelişimlerini erken dönemde sağlamaktır. Bunu gerçekleştirebilmek için gerekli donanımızı hazırladık ve gerekli çalışmalarımızı yapıyoruz. Burada temel amacımız, üniversite olmamızın bir gereği olarak yalnızca çocuklara bu eğitimi vermek değil, aynı zamanda bu eğitimi gerçekleştirebilecek öğretmenlerin, özel eğitim uzmanlarının yetişmelerini ve bu alanda uzmanlaşmalarını da sağlamaktır. Bunun için aynı zamanda bir ağ oluşturmayı hedefledik.
İşitme kaybı olan çocuklarımıza şayet uygun eğitim ortamı oluşturamazsanız, bu çocukların dil gelişiminde ciddi sıkıntılar ortaya çıkar. Çocuklarımızın dil ve konuşma gelişimini sağlamak için bu eğitim merkezini kurduk. Buradaki hedefimiz de çocuklarımıza işittiklerinin ne anlama geldiğini öğretmektir.”
Duymadıklarını Dahi Bilmiyorlar
Merkez, işitme kaybı tespit edilmiş ve işitme cihazı ya da Koklear İmplant uygulanmış 0-6 yaş arasındaki çocukların, dil ve konuşma gelişimleri için gerekli eğitimi almalarını sağlıyor. Normal seviyede işiten çocukların yararlandıkları aynı seviyedeki eğitim olanaklarından yararlanılmasını sağlamayı hedefleyen merkezden hem çocuklar hem aileleri ücretsiz olarak yararlanabiliyorlar. Böylelikle işitme kaybı olan çocuklar, kritik dil-konuşma gelişim dönemlerinde maksimum eğitim görebiliyor.
Bu çocuklar için önemli olan, duyamadıklarının olabildiğince erken fark edilmesi. “Sessizliğime Ses Ver Projesi” bu evrede devreye giriyor ve erken tanı sayesinde işitme engeli tespit edilen çocukların eğitim aracılığıyla duymalarını, çocuklara duymayı öğretip normal yaşama dönebilmelerini sağlamayı amaçlıyor.
İşitme engeli olan çocuklar, yaşıtları gibi duyabilmek ve konuşabilmek için oyunlar oynayarak eğitim alıyorlar. Öğretmenleri, normal bir şekilde işitebilmelerini ve konuşabilmelerini sağlayabilmek için onlarla sürekli ilgileniyorlar.
Erken Tedavi Sonuç Verdi
İşitme ve Konuşma Rehabilitasyon Merkezi’ni ziyaret ettiğimizde, karşılaştığımız bir anne şunları anlattı; “Bebeğim daha üç günlüktü. Bebeğim kucağımdayken elimdeki büyük pili yere düşürdüm ve şiddetli bir ses çıktı. Normal şartlarda üç günlük bebeğin bu sesle irkilmesi gerekirdi; ancak hiçbir tepki vermedi. Bebeğimi hemen doktora götürdüm ve işitme engelli doğduğunu öğrenince direkt tedaviye başladık. Allah’a şükür erken fark ettik. Çocuğum şimdi üç yaşında. Her geçen gün daha da ilerleyerek yaşıtlarıyla aynı seviyeye gelebilecek.”
İşitme Engelliler Öğretmeni Merve Müftüoğlu, yapılan ameliyat sonrasındaki evrede küçük kızın eğitimine ses çalışmalarıyla başladıklarını söyledi. İnce ve kalın seslerin farklılıklarıyla ilgili de çalıştıklarını belirten Müftüoğlu, “Sonraki aşamada dikkat çalışmalarımızla beraber eğitimlerimize devam ettik. Zaten düzenli olarak eğitime getirildiği ve ilgili bir aileye sahip olduğu için hızlı bir ilerleme kaydettik. Şu anda dudak seslerini çalışıyoruz, kelimeleri ya da hayvanları gruplandırıyoruz. Durumu gitgide iyileşiyor. Bu da hem beni hem ailesini çok mutlu ediyor.” dedi.
İÜ Cerrahpaşa Yerleşkesi’nde bulunan SABİF Odyoloji Bölümü, işitme engeli olan ya da olduğundan şüphe edilen herkesin tedavisi için hizmet veriyor. Çocuğunuzun işitme kaybı olduğundan şüpheleniyorsanız, fakülte doktorlarının gözetimi altında gerçekleştirilecek testler neticesinde koyulacak tanı ve önerilecek tedavi yöntemi sayesinde onu sessizlikten kurtarabilirsiniz.
“İşleyiş ve İçerik Olarak Örnek Bir Proje”
İÜ Rektörü Prof. Dr. Yunus Söylet projenin çok yönlü fonksiyonlarına vurgu yaparak, bunun ortak çalışma kültürüne örnek bir proje olduğunu söyledi. “Türkiye’de yaşanan en büyük sıkıntılardan biri, kurumların birbirleriyle uyumlu çalışamamalarıdır. Ancak ‘Sessizliğime Ses Ver’ projemiz, çok özlediğimiz bir tabloyu hayata geçirdi. Üniversite burada, Sağlık Bakanlığı burada, merkezi yönetim burada. Ayrıca merkezimiz hem eğitim veriyor hem hastalarımızı tedavi ediyor hem de tedavi sonrası onlara birtakım ek yetenekler kazandırılması için çalışıyor. Umut ediyorum ki bu işitme engelli çocuklarımızın bütün engelleri ve bu birlikte çalışma kültürü ile de zihnimizdeki bütün engeller kalkmış olur.”