AJANS ÜNİVERSİTE – Erkut KILIÇ
Petrol ve petrol için yapılanların anlatıldığı konferans Avrasya Enstitüsü’nde gerçekleşti. İÜ Avrasya Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Bekir Günay’ın başkanlığında gerçekleştirilen konferansa İÜ Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Arzu Tozduman Terzi, Marmara Üniversitesi Ortadoğu Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Talip Küçükcan ve İstanbul Ticaret Üniversitesi Ticari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ahmet Yükleyen konuşmacı olarak katıldı.
Doç. Dr. Günay’ın açılış konuşmasıyla başlayan konferansta ilk sözü Prof. Dr. Terzi aldı. Prof. Dr. Terzi, Osmanlı’da petrolün bulunuşunu, kullanışını ve sonrasında Batı devletlerinin bu petrollere ulaşmak için izlediği çabaları anlattı. Petrol yatakları hakkında bilgi veren Prof. Dr. Terzi yatakların bolluğunun Batı’nın ilgisini çekmesi sonucu İngiltere, Almanya ve ABD’nin buraya ilgisinin arttığını söyledi. Prof. Dr. Terzi, Bağdat demiryolu ile bölgede kontrol sağlayan İngiltere’nin, Almanya ile uğraşırken bir de ABD’nin buraya yönelmesinden rahatsızlık duyduğunu belirtti. İngiltere’nin Almanya ile iş birliği içine girdiğini dile getiren Prof. Dr. Terzi, bunun için ortak olarak sadece bölgedeki petrolü kontrol etmek amaçlı Türkiye Petrolleri Şirketi adı altında bir şirket kurduklarını söyledi. Bu petrol şirketinin Osmanlı ile anlaşma yapmak için Londra’da toplantı yaptığını belirten Prof. Dr. Terzi, bu toplantının uzun süreceğini anlayan Osmanlı hükümetinin toplantının İstanbul’da yapılmasını istediği mesajını ilettiklerini söyledi. Ancak bu mesajdan sonra 1. Dünya Savaşı’ndan kaynaklı olarak görüşmelerin bittiğini ve bölgenin elimizden çıktığını anlatan Prof. Dr. Terzi, savaştan sonra Türkiye Petrolleri Şirketi’nin isim değiştirerek Irak Petrolleri Şirketi olduğunu ancak şirketin arkasındakilerin değişmedini dile getirdi.
Prof. Dr. Terzi’den sonra konuşan Prof. Dr. Küçükcan enerjinin üretimi konusuna değindi. Türkiye’de elektriğin büyük ölçüde dışarıdan alınan doğalgazdan elde edildiğini söyleyen Prof. Dr. Küçükcan bunun çok pahalıya mal olduğunu söyledi. Enerji kaynaklarını elinde bulunduran devletlerin dünya üzerinde çok önemli yerlerde olduğunu söyleyen Prof. Dr. Küçükcan, Türkiye’nin de bu ülkelere yakınlığından dolayı önem taşıdığını belirtti. Prof. Dr. Küçükcan, “Türkiye bu enerjinin ulaştırılması konusunda çok önemli bir noktada bulunuyor” dedi.
En son söz alan Doç. Dr. Yükleyen enerji bölgelerindeki terörist faaliyetlerinden bahsetti. Doç. Dr. Yükleyen bu terörist faaliyetlerin dış etkenlerin enerji bölgelerine yönelik etkilerinden kaynaklandığını dile getirdi. Terörist örgütlere katılan kişilerle yaptığı görüşmelerde onların neden bu örgütlere katıldığını soran Doç. Dr. Yükleyen aldığı cevapların genel olarak bilgisizlik ve gençlere heyecanlı gelmesinden dolayı olduğunu söyledi. Örgüte katılan gençler için ‘haz’ın önemli bir neden olduğunu belirten Doç. Dr. Yükleyen, gençlerin tamamen tek bir şeye inanmış olduklarını dile getirdi. Yapmaları gerekenin bu gençlere gittikleri yolun tek doğru olup olmadığını sorgulatmak olduğunu söyleyen Doç. Dr. Yükleyen, her şeye rağmen bu örgütlerde bazen iyi yönlü olarak geçişler olduğunu da belirtti.
Konferans dinleyicilerin soruları ile son buldu.