AJANS ÜNİVERSİTE- Esra Mutlu
Fotoğraf- Burcu Güler
Suna ve İnan Kıraç Vakfı Pera Müzesi’nin, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 90. Yıl dönümü anısına gerçekleştirdiği “Düşler, Gerçekler, İmgeler: Modern Türk Resminde Cumhuriyet İmgesi” sergisinde, modern Türk resim sanatından örnekler ve imgeler üzerinden yakın dönemin tarih okumasını yapıyor.
Cumhuriyet tarihimizin çeşitli dönemlerini, tarihin, toplumbilimin ve resim sanatının süzgecinden geçirerek farklı bir yaklaşımla ziyaretçilerine sunmayı amaçlayan “Düşler, Gerçekler, İmgeler” sergisi, araştırmacı-yazar Ekrem Işın küratörlüğünde hazırlandı. Sergi, Abidin Dino’dan Bedri Rahmi Eyüpoğlu’na, Nedim Günsür’den Bedri Baykam’a uzanan geniş bir dağılımda Kuvayi Milliye yılları, köy yaşamı, göç, gecekondulaşma ve kentleşme, modern yaşamın yalnızlaşan bireyleri ile geçmişi yorumlama gibi alt temaları içererek, plastik sanatlar aracılığıyla Cumhuriyet tarihimize bir bakış sunuyor.
2 Kasım 2013 tarihinde Pera Müzesi’nde sergiyle iç içe sıcak bir ortamda gerçekleştirilen söyleşide sergiye dair açıklamalarda bulunan Işın, ‘Sergi belli bir ekolün, ressamın faaliyetlerini gösterir. Bizim sergimiz tematik kısa cumhuriyet tarihi sergisi, tarihe tanıklık sergisi. ’ diyerek resmin tanıklık ettiği tarihe yönelik farklı bir sergi olduğuna dikkat çekti.
Cumhuriyet modernizminin Nazım Hikmet’in Ankara’da yaşadığı bir yol kazasıyla başladığını ve toprak insanlarıyla ilk defa 1921’de yüz yüze geldiğini belirten Işın, serginin 7 bölümden oluştuğunu ve ilk bölümünde Avni Arbaş’ın Mustafa Kemal iradesini yansıttığı, Abidin Dino’nun Kuvayi Milliye ruhunu, Cihat Burak’ın tarihsel parodiyi yansıttığı resimlerin yer aldığını ifade etti.
Serginin ikinci bölümünü Neşet Günal’ın toprak insanlarının bilinçaltıyla, Nuri İyem’in kentleşmenin eşiğindeki insanlarla ilgili resimlerin oluşturduğunu ve Bedri Rahmi Eyüpoğlu’nun folklorik resimlerinin yer aldığını söyleyen Işın, bu bölümün Cumhuriyet’in nüfuz edemediği tabakalar üzerinde dolaştığını belirtti.
‘Umut Yüklü Kervanlar’ isimli üçüncü bölümde İkinci Dünya Savaşı yıllarında yaşanan göç olaylarına dair resimler bulunuyor. Göç olgusunu işlediği resimleriyle sergide yer alan Nedim Gürsel’in ‘Yeşil Tren’ isimli tablosu büyük ilgi gördü. Göç ile birlikte başlayan gecekondulaşmayı ise dördüncü bölümde yer alan Turan Erol’un, Nuri İyem’in ve Oya Zaim Katoğlu’nun tabloları yansıtıyor.
Beşinci bölümünde Cumhuriyet yorgunluğunun işlendiği serginin altıncı bölümünde Bedri Baykam’ın Deniz Gezmiş’e vurgu yaptığı ‘Resmi Gazetede Bir Kanun’ isimli resmi ve Yüksel Arslan’ın kapitalizmin arka planını yansıttığı ‘Kapital’in Güncelleştirilmesi’ isimli tablosu ziyaretçilerle buluşuyor.
Serginin son bölümünde Cihat Burak’ın tarihi temalarla, tarihsel tabakaları iç içe getirerek sunduğunu ifade eden Işın, Yüksel Arslan’ın, Erol Akyavaş’ın ve Adnan Conker’in Cumhuriyet modernizminin düşünsel çabalarını aktaran önemli isimler olduğunu belirtti.
Sergiye duyulan ilgiden sevinç duyduğunu ancak serginin kısa süreli olduğunu söyleyen Işın, yoğun ilgiden dolayı sergi süresinin 17 Kasım’a kadar uzatılacağının ve Kasım ayında İstanbul Araştırmaları Enstitüsü’nde gerçekleştirilecek bir başka Cumhuriyet sergisi düzenleyeceklerinin müjdesini verdi.
