AJANS ÜNİVERSİTE – Erkut KILIÇ
İÜ Bilgi ve Belge Yönetimi, İÜ Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı ve Türk Kütüphaneciler Derneği İstanbul Şubesi’nin ortaklaşa düzenlediği “50 Yıllık Vizyon: Öğrenen ve Öğreten Kütüphaneler” adlı etkinlik kapsamındaki RDA Otorite Dizinleri adlı konferans İstanbul Üniversitesi Kongre ve Kültür Merkezi’nde gerçekleşti
İstanbul Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü üyesi Yard. Doç. Dr. Işıl İlknur Sert yönetiminde gerçekleştirilen konferansa Marmara Üniversitesi Kütüphane ve Dökümantasyon Daire Başkanı Yard. Doç. Dr. Güssün Güneş, Boğaziçi Üniversitesi’nden Emine Gür ve Marmara Üniversitesi’nden Birsel Türkmen katıldı.
Genel olarak kütüphanelerdeki dizinleme problemleri üzerinde durulan konferans Emine Gür’ün sunumuyla başladı. Gür sunumunu otorite kontrol işlemi hakkında genel başlıklar altında örneklerle bilgi vererek gerçekleştirdi. Gür, anlattığı konuların bilinip bilinmemesinden ziyade amacının mesleğe yeni başlayacaklar için bir bilgilendirme, farkındalık yaratma ve gözden geçirilmesi gereken konular üzerinde durmak olduğunu söyledi. Otorite kontrol işleminin yararlarından da bahseden Gür, bu işlemin çok önemli olduğunu belirtti. Gür: ‘’Kütüphanecilerin en çok tartıştığı konulardan biri günde ne kadar çok katalog hazırlanmasıdır; ama bence asıl önemli olan bu değildir. Asıl önemli olan katalogların doğru bir şekilde nitelikli kütüphaneciler tarafından hazırlanmasıdır’’ dedi.
Kütüphanecilik Entelektüel Bir Meslektir
Gür’den sonra sunumu yapan Yard.Doç. Dr. Güneş kataloglama yapmaktaki temel amacı açıklayarak sunumuna başladı. Yard.Doç. Güneş, “Asıl amaç bilginin düzenlenerek, anlamlandırılarak bu bilgiye erişimin sağlanmasıdır. Bunun için tanımlamalar yapıyoruz, dizinler oluşturuyoruz” dedi. İnternet sitelerinde de ilişkilendirme sistemlerinin var olduğunu ve bu sistemin çok iyi bir şekilde işlediğini söyleyen Yard.Doç. Güneş yapılan tarama sonucuyla birlikte yan tarafta da benzer taramaların karşımıza çıkmasını bu görüşüne örnek gösterdi. Yard.Doç. Güneş, kütüphaneciliğin entelektüel bir meslek olduğunu söyledi. Ayrıca mümkün mertebe kullanıcıyı doğru bilgiye ulaştırmanın önemini vurgulayan ve 2000’li yıllarla birlikte bilginin çok hızlı yayılmaya başladığını da sözlerine ekleyen Yard.Doç. Güneş, ” Bizler aslında elektronik bilgiyi tanımlıyoruz. 2000’li yıllardan önce kütüphaneye gelseydiniz karşınıza kap kataloglar, konu sözlükleri ya da aritmetik sözlükleri çıkacaktı; ancak bugünse karşınızda opaklar var. Opaklarda da her şey tanımlanmış durumda” dedi.
Kütüphanecilik Denince Akla İlk Gelen Standart Oluyor
Yard.Doç. Güneş’in sunumunu bitirmesinin ardından Birsel Türkmen hatalı kayıtların önlenmesi hakkındaki sunumunu gerçekleştirdi. Türkmen, aynı kurumlarda bile farklı kayıtların olmasının önüne geçilmesi için dinleyicilere örneklerle bilgiler verdi. Yazım yanlışlıkları ve yazar veya kitap isimlerinin benzer yazım olasılıklarının sisteme girilmemesi nedeniyle oluşabilecek sorunlara dikkat çeken Türkmen; ayrıca sistemler için çeviri yapma işinin riskli olduğunu, bu yüzden de çeviri işini konunun uzmanlarının yapmasını tercih ettiğini söyledi.
Konferansın son sunumunu gerçekleştiren Yard. Doç. Dr. Işıl İlknur Sert de bir ütopya olarak ‘thesaurus’ hazırlamaktan bahsetti. Yard. Doç. Sert ,”Bu kadar çok kataloglama problemimiz varken bir de karşınıza thesaurusu çıkarıyorum. Çünkü biz kitap kataloglamaktan başka şeyler yapacağız. Kitapların, makalelerin içindeki tabloların, resimlerin, paragrafların kataloglarını yapacağız” dedi.
Thesaurusun kelime haznesi, lügat kitabı anlamına geldiğini söyleyen Sert, kütüphaneci Sönmez Taner’in Thesaurus hakkındaki yorumunu da sözlerine ekledi.
Yard. Doç. Sert, hedeflerinin kullanıcıyı bilgilendirmek, belgelerin sistem içinde tutulup tutulmayacağına karar vermek, yapılacak işlemin türünü ve düzeyini saptamak veya yerleştirmek amacıyla belgelerin kategorilerini belirlemek, belgeleri yerleştirmek, belgeye erişimi kolaylaştırmak, belge hakkında bilgi depolamak ve gerekli göndermelerin yapılmasını sağlamak olduğunu söyledi. Thesaurusun eşanlamlılık, tekillik-çoğulluk, çok sözcüklü kavramlar, sesteşler ve bileşik konulardan kaynaklı sorunlara kolaylıkla çözüm bulduğunu söyleyerek Thesaurusun önemini vurgulayan Yard. Doç. Sert, bilgi kaybı yaşamamak için Thesaurusaları bir an önce hazırlamaya başlamaları gerektiğini söyledi.
Konferans başkanı Yard. Doç. Sert’in günün anısına plaket takdimi yapması ve toplu fotoğraf çekiminin ardından konferans sona erdi.