AJANS ÜNİVERSİTE- Tuğçe AYÇİN
Yapılan araştırmalar insanların birlikte avlandıkları en eski hayvanın köpek olduğunu ortaya koyuyor. Günümüzdeki evcil köpeğe ait olduğuna inanılan en eski iskelet kalıntıları M.Ö 12 bin yılına dayanıyor. Köpeğin ilk olarak Doğu Avrupa’da ve yakın doğuda, daha sonra da Amerika’da evcilleştirildiği biliniyor. Ülkemizde ise bu tarih M.Ö 7 bin yılına uzanıyor. Evcilleştirme sırasında insanlar, köpekleri kendi yararlarına olan özelliklere göre seleksiyona tabi tutmuş, zararlarına özellikler taşıyan köpekleri ise üretim dışı bırakmış durumda. Böylece köpeğin koruma, avlanma, gıda arama ve çiftleşme gibi özelliklerinin geliştirilmeye çalışılması söz konusu.
“Eğitimde Ödüllendirme Yöntemi Tercih Edilmelidir”
“Köpeklerin eğitiminde ilk 16 hafta, ileride sergileyecekleri davranışlar açısından ve eğitilebilirlik yönünden büyük önem arz etmektedir” diye konuşan Arş. Gör. Dr. Bayrakal, yavru köpeklerin 20 günden itibaren annelerini ve çevrelerini tanımaya başladıklarını kaydetti. Köpeklerin bu dönemde ilk sosyal ilişkilerini kurduğunu belirten Arş. Gör. Dr. Bayrakal, “Bu dönem içerisinde öğrenecekleri şeyler yaşamları boyunca unutamayacakları davranışlar olacaktır” dedi. Arş. Gör. Dr. Bayrakal, köpeklerde eğitim sürecine ilk 8-10 hafta içerisinde başlanması gerektiğini aktardı. “Köpeklerin davranışlarında 2 temel etken söz konusudur” diyen Arş. Gör. Dr. Bayrakal, bunları içgüdüler ve öğrenilmiş davranışlar şeklinde sınıfladı. Köpeklerin sergiledikleri olumlu ve olumsuz davranışların sonuçlarını ayırt etme yeteneğine sahip olduklarını söyleyen Arş. Gör. Dr. Bayrakal, “Bu davranışları ödül alıp almama durumuna göre tekrarlarlar” ifadelerine yer verdi. Arş. Gör. Dr. Bayrakal, eğitimde kullanılacak ödülleri yiyecek, oyuncak, ilgi gösterme şeklinde sıralarken, cezanın köpek eğitiminde tercih edilmemesi gereken bir metot olduğunu, ödülünse hemen davranışın arkasından verilmesi gerektiğini belirtti.
“Köpeklerin Duyuları İnsanlara Göre Oldukça Gelişmiştir”
Köpeklere ait en önemli özelliklerinden birinin gelişmiş koku duyusu olduğunu söyleyen Arş. Gör. Dr. Bayrakal, “Kokular köpeğin yaşamını büyük ölçüde biçimlendirmektedir” şeklinde konuştu. Köpeklerin, insanların ayırt edemeyeceği birçok kokuyu ayırt edip algılayabildiğinin altını çizen Arş. Gör. Dr. Bayrakal, sözlerine şu şekilde devam etti: “Bir insanın burnunda ortalama 5 milyon koku hücresi bulunurken bu durum köpeklerde yaklaşık 100-200 milyon arasında yer almaktadır. Bu sebeple iz süren köpekler aradıkları kişinin ya da nesnenin kokusunu takip ederek görevlerini yerine getirirler.” Köpeklerde işitme duyusunun da koku duyusu gibi insanlara göre oldukça gelişmiş olduğunu söyleyen Arş. Gör. Dr. Bayrakal, köpeklerin insan kulağı tarafından algılanamayacak yüksek frekanstaki ultrasonik ses ve titreşimleri dahi algılayabildiklerini vurguladı.
Köpeklerden yararlanma alanlarına da değinen Arş. Gör. Dr. Bayrakal, “Alan koruma amaçlı bekçi köpekleri, arama- kurtarma amaçlı köpekler, engelli insanlara yardım eden rehber köpekler gibi kategoriler söz konusu” dedi. “Günümüzde pek çok kurum ve kuruluşta köpeklerin bu yeteneklerinden yararlanılmaktadır” ifadesini kullanan Arş. Gör. Dr. Bayrakal, bu kurum ve kuruşlara TSK (Türk Silahlı Kuvvetleri), Emniyet Genel Müdürlüğü, AFAD (Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı), AKUT (Arama Kurtarma Derneği) örneklerini verdi.
“Kulübümüz Barınaklardaki Köpeklere Yuva Sağlamaya Çalışıyor”
Sözlerine Köpek Psikolojisi ve Eğitimi Kulübü’nün faaliyetleri hakkında bilgi vererek devam eden Arş. Gör. Dr. Bayrakal, “Kulübümüz köpek psikolojisi, köpek eğitimi gibi alanlara ilgi duyan öğrencileriyle birlikte, hayvan psikolojisi ve eğitimi noktasındaki bilgi açığını kapatmayı hedeflemektedir” dedi. “Alanında uzman veteriner hekimler ve sertifikalı köpek eğitmenlerince seminerler düzenliyoruz” diye konuşan Arş. Gör. Dr. Bayrakal, Veteriner Fakültesi öğrencileriyle birlikte barınak gezileri yaptıklarını ve barınaklardan sahiplenilen köpeklere temel itaat eğitimi vererek köpeklerin yuva bulmalarını sağladıklarını ifade etti. Arş. Gör. Dr. Bayrakal, İÜ olarak İstanbul Emniyet Müdürlüğü, İstanbul İl Jandarma Komutanlığı, Bakırköy ve Avcılar Belediyeleri gibi kurumlarla köpek tedavilerine yönelik protokoller yapmış olduklarını da aktararak sözlerini noktaladı.
