AJANS ÜNİVERSİTE-Hilal ŞAHİN
Latince isminde İstanbul’un adını taşıyan, dünyada sadece Aydos Tepesi’nde görülen Crocus olivieri istanbulensis, her zamanki yurdunda, Sultanbeyli’de bahar müjdesini verdi
“Crocus olivieri istanbulensis”, Türkçe adıyla “İstanbul çiğdemi”, dünyada sadece İstanbul’un Sultanbeyli ilçesinde, Aydos Tepesi’nde yetişiyor. Şubat ile nisan ayları arasında sarı yapraklarını açarak baharı selamlıyor. İstanbul’un adını taşıyan çiçek, görenleri görüntüsüyle büyülüyor âdeta.
İlk olarak Türk botanikçi-bilim adamı Turhan Baytop tarafından 1981 yılında keşfedilen bitki, Mathew adlı botanikçi tarafından 1982 yılında bilim dünyasına tanıtıldı. Iridaceae (Süsengiller) familyası üyesi bir takson olan Crocus olivieri subsp. istanbulensis, sadece İstanbul ili sınırları içerisinde, çok küçük bir alanda yetişiyor. Kurak çalılıklarda ve orman açıklıklarında, 150 ile 170 metre yükseklikte yetişen çiçek, endemik bir bitki. Mart ayında çiçeklenen Crocus olivieri subsp. istanbulensis, sarı renkli 6 corollası (taç yaprakları) ile tanınmakta, diğer alt türlerden Cormus tuniğinden tamamen veya genellikle lifli oluşuyla ayırt edilmektedir.
İstanbulensis Sultanbeyli Belediyesi’nin Logosunda
İstanbulensis Çiçeği’ni tanıtmak amacıyla 2009 yılında aldıkları bir kararla çiçeği önce logolarına taşıdıklarını söyleyen Sultanbeyli Belediye Başkanı Hüseyin Keskin, attıkları bu adımın ardından gazetecileri bilgilendirmek maksadıyla bu çerçevede toplantılar düzenlediklerini ve birçok basın kuruluşunun etkinliklerine katılması sayesinde çiçeğin dünyaya tanıtıldığını ifade etti.
Adına Festivaller Düzenleniyor
Sultanbeyli Belediyesi, hem vatandaşlarda çevresel duyarlılık algısı oluşturmak hem de bölgenin bu nadide bitki türünün korunmasına ve tanıtılmasına yardımcı olmak amacıyla çiçek adına festivaller düzenliyor. Başkan Keskin, festivalin içeriği ile ilgili şunları söyledi: “İstanbulensis Çiçeği için şiir festivali düzenliyoruz. Geçtiğimiz yıl ikincisini düzenlediğimiz festivale 18 ülkeden 52 şair katıldı. Her sene içeriği zenginleşen festivale gelen katılımcı sayısı da artıyor. Festivalimize halkımızın katılım oranı oldukça yüksek. Biz festivale katılan şairleri özellikle öğrencilerimizle buluşturuyoruz ve onların gelişimlerine katkı sağlıyoruz.”
İÜ Eczacılık Fakültesi İle Sultanbeyli Belediyesi İstanbulensis İçin El Ele Verdi
Sultanbeyli Belediyesi’nin sınırları içinde yer alan Aydos Dağı’nda koruma altına alınması için İÜ Eczacılık Fakültesi ile birlikte “İstanbul’un Adını Taşıyan Çiğdem Koruma Altında Projesi” geliştirildi. Belediye Başkanı Keskin, “Proje kapsamında, İstanbul’un adını taşıyan bu türün yetiştiği doğal alanlarda yapılan arazi çalışmaları neticesinde 20 adet kapsül toplandı. Üretim materyallerinin ekilmesi için traverslerden çiçek tarhı oluşturuldu. Toplanan kapsül ve tohumlar saksılara ekilerek üretim süreci başlatıldı. Üretim sürecinin izlenmesi üç yıl boyunca (2015 yılına kadar) üniversite tarafından yapılacak. Elde edilen tohum ve kapsüller Aydos Dağı’nda, uygun ortam ve koşullarda ekilerek bitkinin korunmasına katkı sağlanacak.” şeklinde konuştu.
İÜ Eczacılık Fakültesi Botanik Ana Bilim Dalı tarafından yürütülen projenin, Sultanbeyli Belediyesi’nin bir doğa koruma projesi olduğunu belirten Prof. Dr. Neriman Özhatay, projenin detaylarıyla ilgili şu bilgileri verdi: “Proje iki aşamalıdır. Birinci aşamada İstanbul çiğdemi tohumdan üretilecek, üretilen genç bitkiler doğaya ekilecek ve çiğdemin popülasyonu zenginleştirilecektir. Soğanlı bitkilerin üretimi yıllara bağlı olduğu için bu devam eden bir süreç olacaktır. İkinci aşamada ise İstanbul çiğdeminin doğal yetişme alanı içinde var olan bitkileri tanıtan resimli bir kitap hazırlanacak, kamuoyunda farkındalık yaratılacaktır.”
