AJANS ÜNİVERSİTE – Cansu GÜNER
İÜ Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Araştırma Merkezi bünyesinde İstanbul Kalkınma Ajansı desteğiyle gerçekleştirilen “İstanbul’da Yaşlı Hizmetleri ve Yaşlıların Mevcut Durumu Araştırması”nın basın toplantısı, 26 Mayıs 2015 tarihinde İÜ Kongre Kültür Merkezi’nde düzenlendi.
İÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Halis Yunus Ersöz’ün, İÜ Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölüm Başkanı ve Sosyoloji Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. İsmail Coşkun’un katıldığı toplantıda proje kapsamında yürütülen araştırmanın sonuçları Proje Yürütücüsü Yrd. Doç. Dr. Murat Şentürk tarafından açıklandı. Yaşlıların sağlık durumları, sosyal ilişkileri, yaşam memnuniyeti ve beklentileri, kentten ve kentsel hizmetlerden memnuniyetleri ve beklentileri ile yaşlıların yaşlılık algısı temalarının incelendiği araştırmada, nitel araştırma kapsamında 24 kişiyle derinlemesine mülakat, nicel araştırma kapsamında ise 1044 kişi ile yüz yüze anket uygulaması gerçekleştirildi.
“Hedef: Ürettikleriyle Toplumun Sorunlarını Çözen Bir Üniversite Haline Dönüşmek”
Toplantıda konuşan İÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Halis Yunus Ersöz, kitle eğitiminin yoğun olarak yapıldığı bir üniversite olmak yerine, araştırmaya dayalı bilimsel bilgi üreten ve ürettiği bilgiyle toplumun sorunlarını çözen bir üniversite haline dönüşmek istediklerini belirterek şu açıklamalarda bulundu: “İÜ Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Araştırma Merkezi bünyesinde İstanbul Kalkınma Ajansı desteğiyle gerçekleştirilmiş olan bu proje, ‘yaşlılık’ gibi temel bir soruna yönelik bir çalışma ortaya koyuyor. Yaşlılık konusu Türkiye’yi yakın gelecekte bekleyen bir sorun ve hepimiz bu sorunu şimdiden çözerek kendi geleceğimizi de bir parça garanti altına almayı hedefliyoruz. Bugün çocuklar ve gençler için politikalar üretirken, bizlere bu günleri sağlayan insanların daha rahat ve daha huzurlu bir yaşlılık dönemi geçirmelerini sağlayacak politikalar üretmemiz gerekiyor. İstanbul Üniversitesi ortaya koyduğu fikirleriyle ülkenin politikalarının biçimlenmesinde etkili olacaktır diye düşünüyorum.”
Sağlık imkanlarının artmasıyla ortalama yaşam süresinin uzadığına dikkat çeken Prof. Dr. Halis Yunus Ersöz, hepimizin mutlu olacağı bir geleceği nasıl temin edeceğimizi ortaya koyan bu çalışmada emeği geçen herkese teşekkür ederek konuşmasını sonlandırdı.
“Birçok Toplumsal Alanda Araştırma Çalışmalarına Devam Edilecek”
İÜ Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölüm Başkanı ve Sosyoloji Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. İsmail Coşkun konuşmasında, “Son yıllarda üniversite yönetimimizin sağladığı desteklerle araştırma alanında yoğun çalışmalar yaptık. Araştırma alt yapısının geliştirilmesi, eğitimlerin hızlanması bu desteklerle mümkün oldu. Şimdi bu ürünleri paylaşmanın zamanı geldi. Daha fazla göç, daha fazla sağlık, daha fazla yaşlılık, daha fazla toplumsal yaşam ve tüm bu konularda yapılacak yeni araştırmalarla kamuoyunu bilgilendirmek ve üzerimize düşen sorumluluğu yerine getirmek istiyoruz.” ifadelerini kullandı.
“Araştırma 12 Farklı İlçede Gerçekleştirildi”
Araştırma detaylarına ilişkin bilgi veren İÜ Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve Proje yürütücüsü olan Yrd. Doç. Dr. Murat Şentürk, yaşam memnuniyeti, kentsel hizmetler ve yaşlılık hakları gibi konuların araştırmanın temasını oluşturduğunu ifade etti. Araştırmanın saha çalışması kısmına ilişkin bilgi veren Yrd. Doç. Dr. Şentürk, şu açıklamalarda bulundu: “İstanbul’da 12 farklı ilçede uygulama yaptık. İstanbul’da yaşayan yaşlıları tespit ettik ve örnekleme metoduyla bin kişilik bir araştırma grubunu tasarladık. İlçeleri ekonomik, sosyal, siyasi vb. ayırt edici özelliklerine göre değerlendirdik.”
“Yaşlılık” Tüm Dünyada Önem Kazanıyor
Yrd. Doç. Dr. Murat Şentürk’ten sonra söz alan Yalova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal Hizmet Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Harun Ceylan, yaşlılığın küresel ölçekte önemli bir konu olarak algılanmaya başladığına dikkat çekerek şunları söyledi: “Genel nüfus içerisinde yaşlıların oranının artması, bu konunun önemi arttırdı. Yaşlanmanın gelişmiş ülkelerde daha da artması bekleniyor. Ancak yaşam süresinin uzaması yaşlılığın uzaması anlamına geliyor. 100 yaş ve üzeri nüfusun giderek yaygınlık kazanması bir takım sosyal proje ve sosyal hizmetlere ihtiyaç duyulmasına neden oluyor. Bu noktada sosyal yardım politikaları da önem kazanıyor. Bunlar sağlıklı ve iyi olma halinin artırılmasına yönelik politikalar. Evde yardım hizmetleri, gündüz bakım merkezleri, kurumsal bakım hizmetleri, huzur evleri olarak sıralayabileceğimiz genel hizmetler. Ancak ülkemizde, bu hizmetlerin hepsinin kapsayıcı olarak sunulmasından bahsetmek ne yazık ki mümkün değil.” Yrd. Doç. Dr. Ceylan’ın ardından İÜ Sosyoloji Bölümü Arş. Gör. Hamza Kurtkapan, araştırmanın nicel bulgularını paylaştı.
65 Yaş Üstündekilerin Yüzde 77’si Cep Telefonu, Yüzde 8’i İnternet Kullanıyor
“İstanbul’da Yaşlı Hizmetleri ve Yaşlıların Mevcut Durumu Araştırması”, İstanbul’da yaşlı nüfusun yoğun olduğu Ataşehir, Bağcılar, Bakırköy, Beşiktaş, Beylikdüzü, Eyüp, Fatih, Kadıköy, Maltepe, Sultanbeyli, Ümraniye ve Üsküdar ilçelerinde 65 yaş ve üstü katılımcılarla yapıldı.
Araştırmaya katılanların yüzde 77’si cep telefonu kullanırken, yüzde 8’i internet kullandığını söyledi. “Yaşamdan memnun musunuz?” sorusu yüzde 25,7’lik kesim tarafından “Çok memnunum”, yüzde 52,2’lik kesim tarafından “Biraz memnunum”, yüzde 8,2 tarafından “Hiç memnun değilim” şeklinde yanıtlandı.
646 kişinin en çok korktuğu şey “fiziksel olarak başkasına muhtaç olmak” olarak öne çıkarken, 158’i “yalnız kalmak” korkusu taşıyor. Belediyelerin yaşlılara yönelik hizmetlerinden haberdar olanların oranı yüzde 44 iken, yüzde 35,8’i her gün, yüzde 21,6’sı haftada bir, yüzde 8,5’i 15 günde bir, yüzde 6,6’sı ayda bir ziyaret ediliyor.
Yaşlılar Çocukları ve Torunları Tarafından Sıkça Ziyaret Ediliyor
İÜ Sosyoloji Bölümü Yüksek Lisans öğrencilerinden Reyyan Beyza Altan ise araştırmanın nitel bulgularını paylaştı. Nitel bulgularda, yaşlıların çocukları ve torunları tarafından sıkça ziyaret edilmeleri, bir gün içerisinde uzun saatler televizyon izledikleri, çoğunun birine muhtaç olmaktan çok endişe ettikleri gibi sonuçların öne çıktığından bahsetti.
Projede Öğrenciler de Yer Aldı
Galatasaray Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Didem Danış, İstanbul Şehir Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mehmet Fatih Aysan, Marmara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mustafa Otrar, Trakya Üniversitesi Sağlık Yönetimi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ayşegül Yıldırım Kaptanoğlu ve Yalova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal Hizmet Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Harun Ceylan’ın destekleriyle yürütülen projede İÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü lisansüstü öğrencileri de görev aldı.
Kaynak: İÜ Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü