AJANS ÜNİVERSİTE- Burcu GÜLER
“Cihan Hükümdarı” projesi kapsamında, Matrakçı Nasuh’a ait “Beyan-ı Menzail-i Sefer-i Irakeyn”, Piri Reis’e ait “Kitab-ül Bahriye” ve Kanuni’ye ait “Divan-ı Muhibbi” eserleri, dijital ortama aktarılarak İÜ Nadir Eserler Kütüphanesi’nde koruma altına alındı.
“Cihan Hükümdarı” projesi çerçevesinde hazırlanan site vasıtasıyla bu üç önemli eseri, dijital olarak Flip Book formatında; güfteleri Kanuni Sultan Süleyman’a, besteleri Doç. Dr. Ubeydullah Sezikli’ye ait ilahiler eşliğinde okumak mümkün. Proje Koordinatörü, İÜ Genel Sekreter Yardımcısı Uzm. Figen Cihan, oluşturulan sitenin ana sayfasında müziklerin ve şiirlerin yer aldığı bir media player bulunduğunu belirtti. Bu arada media player hakkında da bilgi veren Uzm. Cihan, “İÜ İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ubeydullah Sezikli, Kanuni’nin divanında yer alan 4 eserini besteledi. Kendisinden bu bestelerin hem sözlü hem enstrümantal kayıtlarını rica ettik. Ubeydullah hocamız bizi kırmayarak stüdyoya girdi. Biz de yapılan kayıtlara sitede yer verdik. Sözlü müzikler dikkat dağıtabildiğinden, sitedeki eserler okunurken enstrümantal kaydı kullandık” dedi.
Media player’da bulunan şiirler hakkında bilgi veren, Osmanlıca’da telaffuzun önemli olduğunu söyleyen Cihan, sözlerini şöyle sürdürdü: “Mektupların okunması kısmında, telaffuz hocası olan İÜ Edebiyat Fakültesi Eski Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Muhammet Nur Doğan hocamız ile görüştük. Sağ olsun bizi kırmayarak stüdyoya girdi. Yoğun okuma çalışmalarından gerçekten güzel bir şiir ziyafeti ortaya çıktı.”
Eserlerin dijitalleştirilmesindeki esas mantığın hem eseri dijital olarak kullanmak hem sürdürebilir erişimi sağlamak olduğunu belirten Cihan, “Kanuni Sultan Süleyman, Mimar Sinan, Piri Reis ve Matrakçı Nasuh gibi üç büyük karakterle aynı dönemde yaşamış. Tarihte bu dört büyük insanın aynı dönemde yaşamış olması müthiş bir şey” diyerek sitede Kanuni Sultan Süleyman’ın yanı sıra bu üç önemli kişi hakkında da İngilizce, Osmanlıca ve Arapça olarak verilen bilgilerin yer aldığının altını çizdi.
Sitede, Kanuni Sultan Süleyman tarafından yazılan şiirler, mektuplar ve projeyi oluşturan üç esere dair bilgiler yer alıyor. Sitede Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nden özel olarak istenen Kanuni Sultan Süleyman’ın Fransa Kralı Fransuva’ya yazdığı mektup da bulunuyor.
Cihan, “Mimar Sinan’a ait yaklaşık 196 eser görünüyor. Bunların eski ve yeni hâllerini içeren bir albüm yapmayı planladık. Ancak hayli büyük, çok emek verilmesi gereken bir çalışma bu. Ayrıca ‘Cihan Hükümdarı’ projesini Kanuni Sultan Süleyman’ın ölüm tarihine yetiştirmek istiyorduk. Bu nedenle bu çalışmadan vazgeçtik” dedi.
“Kaynaklara Erişmek Önemli”
İÜ’de bulunan kaynakları erişilebilir hâle getirmenin doğru bir yol olacağının altını çizen Cihan, “Projeyi, İÜ’de bulunan kaynakların bilinirliliğini, Nadir Eserler Kütüphanesi’nin farkındalığını arttırmak; sürdürebilir erişimi belirli bir tema içerisinde günün teknolojisine uygun olarak sunmak amacıyla yaptık. İÜ bu bakımdan üzerine düşen görevi layıkıyla yerine getirdi” sözleriyle projenin mantığının ve niyetinin, İÜ’nün kendi öz kaynakları ve gelen dış desteklerle birlikte kendi kültürel kaynağında doğduğunu ifade etti.
Sanal Kütüphane Projeleri Devam Edecek
Proje Danışmanlarından İÜ Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanı Dr. Pervin Bezirci, “Cihan Hükümdarı” projesinin İÜ Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı’nın sanal kütüphane projesi olduğunu söyledi. Dr. Bezirci, sanal kütüphane projesinin, Nadir Eserler Kütüphanesi koleksiyonunda bulunan değerli eserlerin elektronik ortamda okuyucuyla buluşturulması amacıyla tasarlanmış olduğunu belirtti. Dr. Bezirci, “Bu projeler okuyucular tarafından ilgi gördüğü için nadir eserlerimizin farkındalığını arttırmak amacıyla sanal kütüphane projelerini devam ettirmeyi düşünüyoruz. Projede, Kanuni Sultan Süleyman’ın devlet adamlığı yanında farklı yönlerine, özelikle divan edebiyatındaki yerine vurgu yapılması ve dikkat çekilmesi istenmiştir” dedi.
