AJANS ÜNİVERSİTE – Begüm ERGİNBAY, Ferhat KORKMAZCAN
Sempozyumun ikinci günü gerçekleşen ikinci oturumda moderatörlüğü İÜ İletişim Fakültesi Radyo Televizyon Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nilüfer Timisi yaptı.
Yıldız Teknik Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi Öğretim Görevlisi Dr. Uğur Kutay “Belgesele Karşı- Belgesel” başlıklı konuşmasında Türkiye’deki belgesel yaklaşımını eleştirdi. Lumiere Kardeşler’in filmlerinden örnekler veren Dr. Kutay bunların belgesel değil belge filmler olduğunu belirtti. “Belgeye kendi sinemasal duyumunuzu eklerseniz belgesel ortaya çıkar” dedi. Belgesel sinemanın pozitivizm ve modernizm üzerinden şekillendiğini söyleyen Dr. Kutay, Türkiye’nin modernizmi yaşamadan, geleneksellikten doğrudan post- modernizme geçtiğine değindi. Türkiye modernizmle sağlıklı bir şekilde tanışamadığı için belgesellerin ya ansiklopedik bilgilerle yapıldığını ya da yoğun bir romantizm arayışı içinde olduğunu öne sürdü.
Tanımlamak Değil Sorgulamak
İÜ Radyo Televizyon Sinema Bölümü Doktora öğrencisi Ertuğrul Akgün “Sanat ve Zanaat Ayrımının Ötesinde Belgesel Sinema Ontolojisine Bir Bakış” başlıklı konuşmasına Ulus Baker’in “Kanaatlerden İmajlara Duygular Sosyolojisine Doğru” eserinden alıntı yaparak başladı. Amacının belgesel sinemayı tanımlamak değil belgesele dair felsefi düşünmek ve izleyicileri sorgulamaya tahrik etmek olduğunu vurguladı. Hedefinde “belgesel sinemanın sorunlarını çözmek değil, sorgulamaya kapı aralamak” olduğunu bildirdi. Bu alanda hakim olan paradigmanın artık değiştiğini, yeni bir paradigmanın inşası gerektiği kanaatinde olduğuna dikkat çekti.
“Dr. Garipaşk Ya da: Kaygılanmayı Bırakıp Belgeseli Sevmeye Nasıl Başladım?” isimli konuşmasında Necati Sönmez, belgeseli tanımlama tartışmalarının sinemayı tanımlama tartışmasından farklı olmadığını belirtti. “Yönetmenlerin belgesel diye filmlerini izliyoruz” diyen Sönmez, belgesel ve kurgu filmlerin ayırt edilmemesinden yakındı. Kurmaca zannedilen belgesellerin aslında gerçeklere dayandığını örnekler üzerinden anlattı. “Belgesellerin en geleneksel biçimi takip üzerinden kurulan çalışmalardır” dedi.
