AJANS ÜNİVERSİTE
Daha öncede beş yayın yapan İÜ Avrasya Enstitüsü, 2014 – 2015 akademik yılında Başkurt Dili Grameri kitabı ile altıncı yayınını yaptı. Kitap, Başkurt dili tarihi, ağızları, morfolojisi ve fonolojisini içeriyor. Avrasya Enstitüsü öğretim üyelerinden Doç. Dr. İsmet Biner’in kaleme aldığı kitap bugünkü kullanılan alfabeyle yazılmış Türkiye’deki nadir çalışmalardan birisi. Ayrıca Kitap sahasıyla alakalı Türkiye’de ilk örnek çalışma niteliğinde.
Başkurt dili Başkurdistan’ın devlet dillerinden biridir. Türkî diller grubunu, Altay dil ailesinin Kıpçak koluna aittir. Başkurtça en çok Tatarca, Kazakça ve Nogaycaya yakındır. Keza Doğu Türk dilleri (Altayca, Hakasça vd.) ile de çok ortak özelliklere sahiptir. Diğer gramer çalışmalarından farklı olarak bu kitap 42 harfli mevcut Başkurt Kiril alfabesiyle verip bazı bölümlerde Türkçe okunuşunu da yazılmış, fakat anlatım Türkçedir. Türkiye’de Çağdaş Türk Lehçelerini olduğu gibi kendi alfabesiyle okutup zamanla kurulacak bu bilimsel çalışma köprüleri ile ortak değerler ve kültüre sahip olduğumuz devlet ve toplulukları daha iyi tanımamızı sağlayacaktır. Bu dillerin yazılı ve sözlü edebiyatı var, edebîdili ve diyalektleri var. Bu dillerde eğitim veriliyor, gazeteler, dergiler, edebiyat eserleri basılıyor. Başkurt gazetelerini, edebiyat eserlerini matbu olarak veya internetten okumak isteyen biri kiriş alfabesini bilmelidir. Bu kitap bugünkü kullanılan alfabeyle yazılmış Türkiye’de nadir çalışmalarından biridir.
Başkurt dili uzmanlarından Doç. Dr. İsmet Biner, tarafından yazılan bu kitap, çağdaş Türk lehçeleri ve edebiyatları ve Türkoloji bölümlerinde Kuzey-Batı Kıpçak grubu Başkurt dili alanında büyük bir boşluğu dolduracaktır.
Kaynak: İÜ Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü