AJANS ÜNİVERSİTE – Merve KOYUNCU
İstanbul Üniversitesi (İÜ) hilafetin kaldırılışının 90. Yılında düzenlediği etkinlikle, hilafet konusunu tüm ayrıntılarıyla işledi
İÜ Atatürk İlkeleri ve İnklap Tarihi Enstitüsü tarafından düzenlenen “90. Yılında Hilafetin Kaldırılışı Üzerine Düşünceler” isimli etkinlik önceki gün gerçekleştirildi. ‘Yakın Dönem Türkiye Söyleşileri’ dizisinin ilki olarak düzenlenen etkinlik, İÜ Güzel Sanatlar Fakültesi Kuyucu Murat Paşa Medresesi’nde dinleyenleri ağırladı.
Söyleşiye, Marmara Üniversitesi Fen – Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Cumhuriyet Tarihi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali Satan konuşmacı olarak katıldı. Halifeliğin kaldırılması üzerine çalışmış olan Satan’ın, Türkiye Tarihi ile ilgili bir çok eseri bulunuyor. Aynı zamanda ulusal ve uluslararası dergilerde akademik dildeki makaleleri bulunan Satan, TRT’de ve değişik televizyonlarda yayınlanan belgesellerde metin yazarlığı ve danışmanlık yapmayı da sürdürüyor.
Halifeliğin kaldırılmasının 90 yıl önce gerçekleşmiş olan bir hadise olmasına karşın, güncelliğini hala yitirmediğini belirten Satan, konunun önemini şöyle anlatıyor:
“Hallifeliğin kaldırılması bundan 90 yıl önce gerçekleşmiş olsa da halen tartışmaların devam ediliyor. Gerçekten Türk tarihinin en önemli dönüm noktalarından birsi olan bu mevzu, dönemin adliye vekili Şeyif Bey’in de ifadesiyle ‘İslam tarihinin en önemli konusudur.’ Bu durum, hilafetin ilgâsı meselesidir. Hatta Atatürk İnklaplarının en önemlisidir. Zaman içerisinde Cumhuriyet tarih yazıcılığında bu konu, diğer inklaplarla beraber ele alındığından dolayı belki inklap tarihi kitaplarındaki aktarımla da ilişkili olabilir. Herhangi bir hadise olarak aktarılıyor. Halbuki sandığımızdan daha önemli, anlamlı ve kapsamlı bir konudur.”
“Çalışılmayı hak eden bir konu”
Hilafetin kaldırılması konusunun yalnızca Türkiye’yi ilgilendirmediğini dile getiren Doç Dr. Satan, konunun akademik boyutu hakkında şunları söylüyor:
“Hilafetin kaldırılması, Türkiye’nin hudutlarını aşan bir olaydır. Dolayısıyla kaldırılma sürecinde de, sonrasında da sınırları aşmaya ve tartışılmaya devam etmiştir. Bu açıdan, gerek Türkiye içinde, gerekse dışında bu mevzu konuşulmaya devam ediyor. Mesela 2009 yılı itibariyle Amerika’da bu konu hakkında bir doktora tezi yapıldı. Sonrasında da konu hakkında çalışmalar devam etti. Fakat ilginçtir ki bu konudaki akademik çalışmaların Türkiye’de başlaması 1980 sonrasında başlıyor. Türkiye’deki üniversitelerin bu konuyla akademik düzeyde ilgilenmeleri de aynı tarihlere tekabül ediyor. Türkiye’de çeşitli üniversitelerde çalışıldı ve çalışılmaya devam ediyor. Zaten bu konu tükenmiş ya da eldeki malzemeleri tüketmiş bir konu olmamakla birlikte, üzerinde çalışılmayı hak ediyor.”